Są jedną z najbardziej profesjonalnych grup rekonstrukcji historycznej w całej Polsce.
Grupa Festung Breslau, bo o niej mowa, powstała na przełomie 2004 i 2005 roku we Wrocławiu. Jak podkreślają jej członkowie, powołano ją głównie z głębokiego zainteresowania historią II wojny światowej, a także fascynacją uzbrojeniem i umundurowaniem z tamtych czasów. Drugim, nie mniej ważnym, powodem był fakt, że Wrocław był areną jednej z większych bitew, czasem przyrównywaną do Stalingradu.
Dlaczego nie Amerykanie?
Początki rekonstrukcji historycznej sięgają kilkunastu lat wstecz. Jednak „ożywienie” oddziałów walczących podczas II wojny światowej w naszym kraju to novum.
– Jedna z pierwszych takich grup odtwarzała właśnie wojska niemieckie, jednak okazało się, że im chodziło o coś więcej, niż tylko rekonstrukcję – mówi Michał, członek GRH Festung Breslau. - Z nami jest inaczej. Jesteśmy po prostu aktorami, a poza tym miłośnikami historii i doskonale wiemy czym był nazizm.
Historia grupy zaczyna się w roku 2004. – Na fali fascynacji filmami takimi jak „Szeregowiec Ryan” chciałem odtwarzać Amerykanów, jednak z przyczyn ekonomicznych musiałem z tego zrezygnować. Pomysłu jednak nie zarzuciłem, a stało się tak, że przypadkiem trafiłem na kolekcjonera sprzętu poniemieckiego. I tak się zaczęło – podkreśla założyciel grupy.
Później były kontakty na forum, nawiązywanie przyjaźni. Tak właśnie powstała grupa Festung Breslau, która obecnie liczy ponad dwudziestu członków rekonstruujących oddziały niemieckie i radzieckie, walczące w czasie oblężenia Wrocławia.
Nie każdy może
Hobby członków z Festung Breslau nie jest tanie. Żeby móc przywdziać niemiecki lub radziecki mundur z epoki przy zachowaniu co ważniejszych detali, trzeba wydać sporo pieniędzy. Podstawowy sprzęt czerwonoarmisty kosztuje około 1300 zł, natomiast żołnierza niemieckiego około 5000 zł. Jednak to nie wszystko, żeby przenieść się w klimat II wojny światowej. Po rekonstrukcji bitwy dobrze zaciągnąć się jedną z najbardziej znanych marek papierosów tamtych czasów – Juno, w cenie bagatela 75 zł za pięć sztuk na jednej z aukcji internetowych. Takich dodatków jest mnóstwo, a to oryginalne opakowanie na prezerwatywy czy kalendarzyk. Dobre repliki broni potrafią kosztować kilka tysięcy złotych.
Nawet jeżeli uzbieramy wymagany sprzęt, to wcale nie jest łatwo dołączyć do grupy. – Ze względu na charakter grupy i to, że odtwarzamy niemieckie wojska, w tym Waffen-SS, każdy nowy członek musi przejść swoisty casting – opowiada Michał.
Do wcielania się w Wehrmacht czy Waffen-SS trzeba mieć ogromny dystans i być wolnym od wszelkich ideologii. Na każdego chętnego do wstąpienia do grupy czeka długa droga. Najpierw wstępne rozpoznanie, później pierwsze spotkanie. Trzymiesięczny staż (kandydat jeździ na imprezy z grupą, ale nie występuje z nią w inscenizacjach) i niejawne głosowanie. – Na początku eliminujemy ludzi, którzy na przykład przysyłają nam emaile z adresem kojarzącym się z nazizmem czy generalnie ludzi o takich poglądach. Liczy się także koleżeńskość i ogólne wrażenie – dodaje poważnie.
Z tego nie ma kasy
Większość czasu grupa Festung Breslau spędza na udziale w różnych imprezach organizowanych przez takich samych pasjonatów jak oni. Zwykle otwartych dla szerokiej publiczności. Ważne są również ćwiczenia i prelekcje, w ramach których we własnym gronie poszerzają wiedzę. – Chodzi nam o maksymalny realizm, gdy podczas inscenizowanej bitwy wydajemy rozkazy czy poruszamy się w polu zgodnie z prawidłami taktyki wojskowej. Dbamy również o detale. Mamy własnego fryzjera, który strzyże i stylizuje nam fryzury zgodnie z kanonami ówczesnej mody i regulaminami wojskowymi z tamtych lat.
Nie zawsze jednak grają Niemców czy Rosjan z II wojny światowej. W ramach obchodów 11 listopada organizowanych w Jelczu-Laskowicach, zdarzyło im się odtwarzać potyczkę wojsk pruskich z polskimi.
Czasem zdarza się również zagrać w filmie. Pierwszym tytułem była rosyjska produkcja „Diversant”. - Czyli coś na kształt nowego Stirlitza – śmieje się Michał. - W tym przypadku to my wyszliśmy z inicjatywą i zaproponowaliśmy drugiej pani reżyser nasz udział. Później graliśmy jeszcze w „Ostatnim locie bestii”, „Tajemnicy Twierdzy Szyfrów” i w najnowszym filmie Jana Jakuba Kolskiego „Afonia i Pszczoły”. Bycie na planie filmowym to fajne doświadczenie – podkreślają zgodnie członkowie grupy.
Mimo tego, że swojemu hobby poświęcają dużą część wolnego czasu, to praktycznie nie mają z tego żadnych korzyści finansowych. – Zwykle dostajemy wyżywienie, zwrot kosztów za paliwo, czasem jakąś drobną gratyfikację pieniężną – zauważa Michał.
A co na to ludzie?
Widzowie, którzy oglądają grupę w akcji reagują bardzo różnie. - Wiemy, że musimy postępować ostrożnie, żeby nie zranić czyichś uczuć. Co więcej, mundury nosimy tylko w momencie występu – podkreśla Michał.
Mimo tego, zdarzają się różne, często dziwne, reakcje publiczności. – Podczas jednej z imprez w czasie marszu na pozycję dołączył do nas starszy człowiek śpiewając po niemiecku: „Heute wir haben Deutschland…”. Inne starsze osoby, które zostały skrzywdzone przez nazistów, aprobują naszą działalność tłumacząc: „gdyby nie wy, to ludzie po naszej śmierci dawno by zapomnieli o II wojnie światowej i jej okropieństwach – kontynuuje założyciel grupy.
Czasem zdarzają się incydenty. Widzowie zapominają, że grupa rekonstrukcji historycznej Festung Breslau, to tylko aktorzy. - Heilowanie ignorujemy. Odmawiamy zdjęć, w których, dla przykładu, stojąc w mundurze Waffen-SS mamy potrzymać małe dziecko czy udawać, że strzelamy do jeńca. To jest niedopuszczalne. Tak jak propozycja, którą dostaliśmy kiedyś z kompleksu dolnośląskich sztolni. Proszę sobie wyobrazić, że na miejscu kaźni zaproponowano nam zagranie strażników pilnujących przymusowych robotników. Oczywiście się nie zgodziliśmy. Czasem ludzie chyba uważają nas za kogoś innego, niż w rzeczywistości jesteśmy – kończy rozmowę Michał.
Wrocławską grupę Festung Breslau w lipcu tego roku będzie można zobaczyć m. in. w czasie zlotu militarnego w Gostyniu w woj. wielkopolskim.
