W miejscu, gdzie powstanie Narodowe Forum Muzyki trwają badania archeologiczne, które nadzoruje firma budowlano-archeologiczna Akme. Podczas badań uczeni odkrywają kolejne zagadki Wrocławia, tym razem związane głównie z jego obronnością.
- Są to największe tego typu prace prowadzone w historii powojennej Europy w centrum miasta - mówi Maciek Krzywka świeżo upieczony archeolog pracujący dla firmy Akme. - Teraz odkrywamy relikty XVI-wiecznych fortyfikacji. Kiedy rok temu, bliżej dzisiejszej fosy, odsłanialiśmy mury obronne z XVIII wieku, już wtedy wiedzieliśmy, że mamy szansę na unikatowe uchwycenie w jednym miejscu murów obronnych z różnych lat - tłumaczy doktor Aleksander Limisiewicz, archeolog i prezes firmy AKME.
Tak też się stało. Odsłonięto już kilkudziesięciometrowy fragment murów obronnych miasta pochodzących z początku XVI wieku, a z ubiegłorocznych badań georadarem wynika, że na zamkniętym niedawno pasie ruchu ulicy Zamkowej uczeni mają szansę dotrzeć do fortyfikacji z XIV, a nawet XIII wieku. - Widać więc, że mimo pozornej niezmienności swoich granic od czasów lokacji, Wrocław co kilkaset lat przesuwał je o kilkadziesiąt metrów dalej. Wiąże się to w dużej mierze ze zmianami w sztuce wojennej - wyjaśnia doktor Roland Mruczek, archeolog i historyk architektury i urbanistyki z AKME.
W czternastym stuleciu naszej ery fortyfikacje w tej części Europy miały charakter wieżowy i basztowy. Dwa wieki później, wraz z gwałtownym rozwojem broni palnej, postawiono we Wrocławiu na masywne mury fortyfikacji bastejowych. Kolejne, XVII i XVIII-wieczne umocnienia to system bastionowy, znacznie lepiej przystosowany do nowoczesnej wojny. - Paradoksalnie powrócono wtedy do fortyfikacji ziemnych – dodaje doktor Mruczek. - Dzieła obronne obsypywane były piaskiem i ziemią, które pozwalały lepiej amortyzować uderzenia kul armatnich.
Fragmenty podobnych obiektów odkryto już na pl. Wolności. Widać je także na Wzgórzu Partyzantów.
Narzędzia użytku codziennego
Większość znalezisk, które archeolodzy odnajdują na terenie dawnej fosy, opowiada o czasach pokoju i pochodzą głównie z XVII wieku. Są to monety, klucze, fragmenty naczyń, narzędzia (m.in. charakterystyczne noże szewskie), nożyce, naparstki i fragmenty ozdób strojów
- Największym zaskoczeniem dla archeologów była ogromna ilość znalezionych szpilek - mówi doktor Limisiewicz. - Dawniej nie było zamków błyskawicznych czy gumek, więc ubranie dopasowywano poprzez upinanie je szpilkami. Dlatego panie gubiły na ulicach ogromną ilość szpilek, podobnie jak drutów, które utrzymywały konstrukcję sukni - wyjaśnia naukowiec.
Zabezpieczyć przed wilgocią
Odsłaniany obecnie teren zawiera nie tylko zagadki archeologiczne.Poprowadzone zostały tamtędy wszystkie sieci miejskie. Jest prąd, telefony oraz sieci: wodno-kanalizacyjna i gazowa. - Co za tym idzie musimy wchodzić w głąb bardzo ostrożnie i z dużą delikatnością tak, by niczego nie uszkodzić. Potem będziemy przekładać sieci. Mamy już w tym spore doświadczenie - tłumaczy Michał Stefanowicz, archeolog nadzorujący prace przy pl. Wolności. By osiągnąć poziom posadowienia murów obronnych, konieczne będzie zabezpieczenie wykopu ściankami wodoszczelnymi. - Czeka nas jeszcze około półtora metra suchego gruntu, potem zacznie się sączyć woda. Jeśli chcemy odkryć wszystkie zabytki, musimy zabezpieczyć teren przed wilgocią - mówi archeolog. Wszystkie znaleziska po zinwentaryzowaniu zostaną oddane do muzeum.
