Wrocławskie pola irygacyjne, powstałe pod koniec XIX w., to jedna z najstarszych tego typu instalacji w Europie. W dziewiętnastowiecznym Wrocławiu naturalne oczyszczalnie ścieków – oprócz tej na Osobowicach – funkcjonowały również w Dobrzykowicach, Leśnicy, Psim Polu i Praczach Odrzańskich.
– Eksploatacja pól rozpoczęła się w roku 1881. W latach swej największej świetności pola oczyszczały nawet 210 tys. m3 miejskich nieczystości na dobę – dziś zaledwie 40 tys. m3, a i ta ilość jest sukcesywnie zmniejszana – tłumaczy Ryszard Nowakowski, Kierownik Biura Obsługi Klienta w MPWiK, pasjonat wodno-kanalizacyjnej historii Wrocławia.
Pola Irygacyjne Osobowice to jedna z ostatnich naturalnych oczyszczalni ścieków, funkcjonujących w Polsce. Metoda naturalnego oczyszczania, mimo iż opłacalna, nie jest popularnym rozwiązaniem w dziedzinie gospodarki sanitarnej miasta. Dlaczego? Mieszkańcy osiedli sąsiadujących z polami osobowickimi narzekają na powodowane przez nie uciążliwości zapachowe, chmary komarów i funkcjonujące w ich obrębie dzikie wysypiska śmieci. MPWiK dąży zatem do stopniowego wyłączania tego terenu z eksploatacji.
Za trzy lata, oczyszczalnia ścieków na Janówku osiągnie pełną moc przerobową i będzie mogła oczyszczać również i te ścieki, które do tej pory trafiały na Osobowice. Miasto zyska dzięki temu atrakcyjne tereny inwestycyjne, a mieszkańcy Osobowic, Rędzina, Świniar, czy też Lipy Piotrowskiej – świeże powietrze. Funkcje oczyszczalni zachowa nadal 250 z ponad 1100 hektarów pól, gdzie odprowadzane będą wody deszczowe. Spora część obszaru zostanie zalesiona. Dzięki tym rozwiązaniom, zniszczeniu nie ulegną powstałe tutaj ekosystemy.
Pola irygacyjne są jednym z najciekawszych terenów ornitologicznych na Dolnym Śląsku. Ten specyficzny, trawiasty teren, poprzecinany licznymi kanałami upodobało sobie ponad 200 gatunków ptaków przelotnych i lęgowych – na 400 żyjących w Polsce. Żurawie, potrzosy, cyranki, gąsiorki i krogulce to tylko nieliczne z nich.
Ostateczna decyzja klarująca przyszłość pozostałej części pól na Osobowicach jeszcze nie zapadła. Za ewentualne zagospodarowanie zrekultywowanych obszarów odpowiedzialne jest wrocławskie Biuro Rozwoju Miasta.
