Ale co ma wspólnego Wrocław z insuliną? Mało kto o tym pamięta, ale to właśnie nasze miasto, a właściwie jego przyszywany obywatel przyczynił się do przełomowego odkrycia leku na tę chorobę. Do dziś w budynku Akademii Medycznej przy obecnej ulicy Pasteura 4 znajduje się sala wykładowa, w której Oskar Minkowski pokazał studentom buteleczkę z insuliną. Otrzymał ją z Toronto od Fredericka Bantinga i Charlesa Besta. Był początek lat 20. XX wieku i Banting miał wkrótce świętować przyznanie mu Nagrody Nobla za odkrycie insuliny. Nagroda oczywiście słusznie mu się należała, ale nie doszedłby do niej gdyby nie wcześniejsze osiągnięcia wrocławskiego lekarza i badacza. Oskar Minkowski prowadził doświadczenia mające potwierdzić jego teorię, że człowiek nie może żyć bez trzustki. Choć dziś wydaje się to okrucieństwem swoje badania prowadził na psach. Wyniki potwierdziły jego przypuszczenia. Pies pozbawiony trzustki miał objawy cukrzycy. Był 1889 rok. Chorobę znano już od starożytności, ale dopiero odkrycie Minkowskiego przyniosło niepodważalne dowody, że za to schorzenie odpowiedzialna jest trzustka. Wiadomość ta zelektryzowała cały naukowy świat i rozpoczęto poszukiwani leku na cukrzycę, który musiał znajdować się w trzustce. Udało się dwóm kanadyjczykom, którzy korzystali z wyników doświadczeń wrocławskiego naukowca. Dzięki swym odkryciom Oskar Minkowski zdobył rozgłos w naukowym świecie, co być może przyczyniło się do jego przeniesienia z prowincjonalnego Greifswald do prężnego ośrodka medycznego, jakim był wtedy Wrocław. Stanowisko dyrektora Katedry Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Wrocławskiego objął w 1909 roku, by pozostać w mieście kolejnych siedemnaście lat. W jego wrocławskiej katedrze po raz pierwszy w historii rozpoczęto próby leczenia cukrzycy lekami doustnymi. Ale sukcesów i osiągnięć na jego koncie było więcej, słynął jako niebywale zręczny chirurg i już wcześniej dokonał pierwszego na świecie udanego wycięcia wątroby. Pacjentką była . . . gęś. Oczywiście nie żyła długo po tym zabiegu, ale też nie zdechła zaraz po nim jak to miało miejsce w dotychczasowych próbach usunięcia tego narządu. Minkowski był jednym z najlepszych internistów niemieckich i często udzielał porad znanym osobistościom. Do jego pacjentów należał m.in. Włodzimierz Lenin. Trzeba przyznać – zawrotna kariera, ale typowa dla tej rodziny o polsko-żydowskich korzeniach. Urodzeni w małej miejscowości na Litwie Minkowscy byli zdolni i ambitni. Jeden z braci Oskara, po wymuszonej przez antysemicką politykę cara przeprowadzce rodziny do Królewca, z sukcesem zarządzał rodzinnym interesem. Drugi brat zasłynął jako wybitny matematyk, nauczyciel samego Alberta Einsteina. Także syn Oskara Minkowskiego został naukowcem – astronomem, a jego imieniem nazwano jedną z galaktyk. Od 1966 roku Europejski Towarzystwo Diabetologiczne odznacza nagrodą imienia Minkowskiego lekarzy za ich wybitne osiągnięcia w dziedzinie badań nad cukrzycą. A Wrocław? Czy pamięta o swoim dawnym mieszkańcu, który przyczynił się do naukowej sławy miasta? Jedna z ulic Śródmieścia nosi jego imię, a w jednym z budynków Akademii Medycznej znajduje się poświęcona mu tablica pamiątkowa.
