kliknij na zdjęcie, aby powiększyć.
kliknij na zdjęcie, aby powiększyć.
Ponad 150 fotografii przedstawiających przydrożne krzyże z malowanymi na blasze wizerunkami ukrzyżowanego Chrystusa złoży się na tę wystawę. W większości są to obiekty dolnośląskie, ale skonfrontowane z pojedynczymi przykładami krzyży wykonanych w tej samej technice z innych regionów Polski.
Maika Kosińska jest z wykształcenia przyrodnikiem, ale jej pasją są: antropologia kulturowa, rękodzieło i podróże. Pierwszy krzyż na blasze sfotografowała w 2000 r. w Rumunii, a pierwszy dolnośląski w 2002 r. w Wojkowicach. Obecnie jest dokumentacja liczy ponad 300 zdjęć.
Krzyże z malowanymi na blasze przedstawieniami Chrystusa upowszechniły się w XIX wieku wraz z rozwojem hutnictwa metali nieżelaznych, kiedy stosunkowo trwała blacha stała się jednocześnie łatwo dostępnym materiałem. Charakterystyczną cechą tego rodzaju krzyży jest ich różnorodność stylistyczna wynikająca z indywidualnie nanoszonych na blachę, malarskich przedstawień postaci Jezusa, a także przemalowań pierwotnych warstw i ich uszkodzeń (zardzewienia blachy, spękania i złuszczenia farby), które składają się na ostateczny obraz - stworzony wspólnym wysiłkiem człowieka i przyrody. Przydrożne krzyże stawiane były w miejscach szczególnie ważnych – na rozwidleniach dróg, w punktach naznaczonych wydarzeniami ważnymi dla ich fundatora. Upamiętniały tragedie, ale były też rodzajem dziękczynienia za doznane łaski. Swoją obecnością „uświęcały” najbliższe otoczenie – z reguły wydzielony teren, specyficznie zagospodarowany odpowiednią nasadą drzew, krzewów i kwiatów.
Ten rodzaj krzyży rzadko jest dokumentowany ze względu na swoją ulotność i degradację powodowaną oddziaływaniami atmosferycznymi. Tym bardziej cenne są zachowane inwentaryzacje takiego typu, jaki zgromadziła autorka wystawy.
Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu
Na blasze malowany - fotografie Maiki Kosińskiej
4 kwietnia – 27 maja 2012
